Jeanine Pucci (43 t.uổi) đến từ New York (Mỹ) đã rất ngạc nhiên khi biết rằng cơn ho dai dẳng của cô là một điều gì đó nghiêm trọng hơn, theo Everyday Health .
Nên đi khám ngay, dù chỉ ho dai dẳng không khỏi – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Jeanine chưa bao giờ hút thuốc. Là giáo viên, cảm lạnh chỉ là một phần của công việc. Vì vậy, khi bị ho, cô cho rằng mình đã lây bệnh cảm cúm từ học sinh của mình.
“Nhưng cơn ho hầu như không khỏi”, Pucci nhớ lại.
Sau khoảng 2 tháng bị ho dai dẳng và bạn bè thúc giục, cuối cùng cô đã đi chụp X-quang phổi, và phát hiện một khối u trên phổi.
Một bác sĩ tại trung tâm điều trị ung thư Memorial Sloan Kettering (Mỹ) sau đó nói rằng cô bị ung thư phổi giai đoạn cuối đã di căn vào xương, theo Everyday Health .
Tin này thực sự g.ây s.ốc, một phần vì ung thư đã quá nặng, nhưng một phần là vì Pucci không phải là người hút thuốc.
Ung thư phổi không chỉ là “bệnh của người hút thuốc”
Thật không may, trường hợp của cô Pucci không phải là duy nhất, có hàng triệu người không hút thuốc c.hết vì ung thư phổi mỗi năm, và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ không hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi còn cao hơn nam giới không hút thuốc, mặc dù lý do tại sao vẫn chưa rõ, theo Everyday Health .
Hiện vẫn chưa có phương pháp tiêu chuẩn nào để phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn đầu.
Thực tế, hầu hết các chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn đầu là tình cờ, tiến sĩ Albert Rizzo, Trưởng khoa Chăm sóc phổi tại Bệnh viện Christiana ở Newark, Delaware (Mỹ), cho biết.
Bệnh nhân đi chụp CT Scan vì những lý do khác và vô tình phát hiện mình bị ung thư.
Ông nói: “Đó là lý do tại sao việc tầm soát ung thư phổi cho những người có nguy cơ cao là rất quan trọng”.
Phương pháp sàng lọc điển hình là chụp CT Scan hằng năm.
Giai đoạn cuối là khi ung thư đã lan đến các bộ phận ở xa, như xương hoặc não – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Những ai nên tầm soát ung thư phổi hằng năm?
Người cao t.uổi – từng hút thuốc
Những người từ 55 đến 80 t.uổi, có t.iền sử hút t.huốc l.á hoặc thuộc gia đình có t.iền sử ung thư phổi.
Thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại
Tiếp xúc với khí radon, amiăng, crom, niken và khói t.huốc l.á thụ động cũng có thể làm tăng nguy cơ của ung thư phổi.
Ho dai dẳng hoặc đau lưng
Nhưng đối với những người không có nguy cơ cao, triệu chứng duy nhất chỉ là ho dai dẳng hoặc đau lưng, theo Everyday Health .
Với những triệu chứng có vẻ “nhẹ” như vậy, chắc chắn, nhiều người sẽ không đi khám ngay lập tức, tiến sĩ Rizzo nói. Và thường là họ chờ cho đến khi xuất hiện thêm các triệu chứng, khi ung thư đã trở nên khá nặng, đã đến giai đoạn muộn, thì mới đi khám.
Nên đi khám ngay, dù chỉ ho dai dẳng không khỏi.
Các giai đoạn của ung thư phổi
Các chuyên gia dựa vào kích thước và sự lây lan của khối u để mô tả các giai đoạn của ung thư phổi, như sau, theo Medical News Today .
1. Giai đoạn ẩn:
Chụp X-quang chưa thấy ung thư, nhưng các tế bào ung thư có thể xuất hiện trong đờm hoặc chất nhầy.
2. Giai đoạn 0:
Chỉ có các tế bào bất thường ở lớp trên cùng của các tế bào lót đường thở.
3. Giai đoạn 1:
Một khối u xuất hiện trong phổi, nhưng có kích thước từ 4 cm trở xuống và chưa lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
4. Giai đoạn 2:
Khối u từ 7 cm trở xuống và có thể đã lan sang các mô và hạch bạch huyết lân cận.
5. Giai đoạn 3:
Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết và đến các bộ phận khác của phổi và khu vực xung quanh.
6. Giai đoạn 4:
Ung thư đã lan đến các bộ phận ở xa, như xương hoặc não, theo Medical News Today .
Các triệu chứng của ung thư phổi
Người bị ung thư phổi có thể không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến giai đoạn muộn.
Nếu các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể giống với bệnh n.hiễm t.rùng đường hô hấp, theo Medical News Today .
Một số triệu chứng có thể xảy ra bao gồm:
Thay đổi giọng nói như khàn giọng
Viêm phổi hoặc viêm phế quản thường xuyên
Sưng hạch bạch huyết ở giữa ngực
Ho kéo dài, càng ngày càng nặng
Tức ngực
Khó thở và thở khò khè
Theo thời gian, cũng có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn, như:
Đau ngực dữ dội
Đau xương và gãy xương
Đau đầu
Ho ra m.áu
Có các cục m.áu đông
Chán ăn và sụt cân
Mệt mỏi.
Vì sao 75% bệnh nhân ung thư phổi phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn?
Ung thư phổi hiện là bệnh ung thư phổ biến thứ hai tại Việt Nam. Tiên lượng bệnh xấu vì đa phần người bệnh vào viện thì đã ở giai đoạn muộn.
Theo Globocan năm 2018, ung thư phổi là loại ung thư phổ biến nhất (11,6%) và có tỷ lệ t.ử v.ong cao nhất (18,4%) trong các loại ung thư. Tại Việt Nam, ung thư phổi đứng thứ 2 sau ung thư gan cả về tỷ lệ mắc và tỷ lệ t.ử v.ong (với tỷ lệ mắc 14,4% và tỷ lệ t.ử v.ong là 18% năm 2018).. Đây là một trong số những bệnh ung thư nguy hiểm và chiếm tỷ lệ t.ử v.ong cao, do thường được phát hiện muộn và khó điều trị.
PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) cho biết có đến 75% bệnh nhân ung thư phổi được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Điều này khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn, chỉ có thể giúp kéo dài thời gian sống, tăng chất lượng sống cho người bệnh.
PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội).
Dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong chẩn đoán, điều trị song nhiều bệnh ung thư vẫn còn là thách thức lớn trong điều trị, trong đó có ung thư phổi. Ung thư phổi đều được xếp vào nhóm bệnh ung thư khó phát hiện sớm. Cũng vì thế, bệnh tiên lượng rất xấu.
Ung thư phổi là bệnh hay gặp, hiện có có nhiều tiến bộ trong điều trị (thuốc mới, kỹ thuật xạ trị mới). Bệnh viện K Trung ương đang nghiên cứu theo hướng này nhằm cải thiện chất lượng điều trị.
“Ung thư phổi diễn biến “âm thầm”, chỉ có triệu chứng khi đã ở giai đoạn muộn. Hiện cũng chưa có phương pháp phát hiện sớm bệnh thực sự có hiệu quả, chụp X-quang không phát hiện được sớm tổn thương”, PGS Quảng nói.
Theo chuyên gia, hiện nay sàng lọc ung thư phổi bằng chụp cắt lớp liều thấp đang được nghiên cứu cũng là một tiến bộ lớn của lĩnh vực sàng lọc ung thư. Tuy nhiên, biện pháp sàng lọc này mới chỉ dừng ở mức khuyến cáo.
Cách sàng lọc này với phần mềm vi tính hỗ trợ diễn giải hình ảnh chụp chính xác và giảm chi phí. Liều chụp được đặt ở mức 2mSv (so với liều chuẩn 7mSv), giảm nguy cơ tiếp xúc tia xạ so với chụp cắt lớp vi tính ngực thông thường.
Ung thư phổi khó phát hiện sớm do các triệu chứng ở giai đoạn đầu thường mờ nhạt thậm chí không có biểu hiện.
Các dữ liệu nghiên cứu gần đây cho thấy, với những bệnh nhân có nguy cơ cao bị ung thư phổi, việc tiến hành sàng lọc chẩn đoán sớm ung thư bằng chụp cắt lớp với liều xạ thấp hàng năm tăng được thêm 20% số trường hợp ung thư phổi được phát hiện khi so với chụp X-quang phổi thông thường. Chính nhờ những lợi ích rõ rệt như vậy, do đó, nhiều khuyến cáo hiện nay đang đề nghị đưa chụp cắt lớp vi tính ngực liều xạ thấp, tiến hành hàng năm là phương pháp tốt để sàng lọc, phát hiện ung thư phổi sớm.
Test chẩn đoán được coi là dương tính khi phát hiện các nốt không calci hóa từ 4mm trở lên đối với chụp cắt lớp vi tính liều thấp, và nốt không calci hóa bất kỳ trên X quang ngực.
Hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ về tầm soát ung thư phổi
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) khuyến nghị tầm soát ung thư phổi hàng năm bằng phương pháp chụp cắt lớp CT scan ngực liều thấp cho những người từ 55 đến 74 t.uổi, có sức khỏe khá tốt và đáp ứng các điều kiện sau:
– Là những người hút thuốc hiện tại hoặc những người đã bỏ thuốc trong 15 năm qua.
– Có t.iền sử hút thuốc ít nhất 30 năm. Đây là số năm bạn hút thuốc nhân với số bao thuốc mỗi ngày. Ví dụ: một người hút 2 bao thuốc mỗi ngày trong 15 năm [2 x 15 = 30] có 30 năm hút thuốc. Một người người hút 1 gói mỗi ngày trong 30 năm [1 x 30 = 30] cũng có 30 năm hút thuốc.
