Số học trò ‘4 mắt’ chiếm hơn một nửa trong một lớp không còn là điều lạ lẫm ở nhiều trường học. Bên cạnh béo phì, cong vẹo cột sống thì tật khúc xạ trở thành vấn đề ở học đường phổ biến hiện nay.
Học sinh được khám mắt trong đợt kiểm tra sức khỏe đầu năm học – ẢNH: THÚY HẰNG
Ngày 1.3, học sinh sẽ quay trở lại trường sau thời gian học trực tuyến tại nhà. Vậy làm sao để chăm sóc, bảo vệ “cửa sổ tâm hồn” tốt hơn, đặc biệt là trong thời buổi các em đều sử dụng thiết bị điện tử nhiều hơn trước?
Một lớp có 50% học sinh “4 mắt”
Nhiều người thấy học trò đeo kính thường gọi chung là “bị cận thị”, tuy nhiên chưa chính xác. Theo các bác sĩ, tật khúc xạ là một rối loạn mắt, khi mắt không thể tập trung rõ ràng các hình ảnh mắt thu về. Có 3 tật khúc xạ của mắt là cận thị, viễn thị và loạn thị.
Chăm sóc, bảo vệ mắt thế nào?
Bác sĩ chuyên khoa 1 Bùi Trung Hậu cho hay nên kiểm tra định kỳ mắt 6 tháng – 1 năm một lần, với những người có tật khúc xạ thì thời hạn kiểm tra định kỳ nên 3 tháng một lần để xem có tăng độ hay không. Khi đi khám mắt, nên tới phòng khám hoặc bệnh viện uy tín, không nên tự đi mua kính cho trẻ ở những nơi không rõ nguồn gốc sản phẩm.
Bên cạnh đó, các em nên năng động, tham gia nhiều hoạt động thể dục thể thao, ngoại khóa ngoài trời, để giảm thời gian sử dụng các thiết bị điện tử. Ngồi đúng tư thế, điều kiện ánh sáng tốt, giữ khoảng cách từ mắt tới màn hình, sách, truyện là trên 20 cm. Với trẻ nhỏ, thời gian khuyến khích giải trí với thiết bị điện tử là 30 – 60 phút mỗi ngày.
Đầu năm học, chúng tôi tới Trường THCS Ba Đình (Q.5, TP.HCM) vào giờ học thể dục của một lớp 8. Lớp có hơn 40 học sinh nhưng đếm sơ sơ đã có 20 em đeo kính. Tới căng tin Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa (Q.1) vào giờ trưa, từng nhóm ngồi ăn cơm thì có bàn cả 5 – 6 em đều đeo kính. Tại sân Trường tiểu học Bông Sao (Q.8) vào giờ ra chơi, nhiều học sinh lớp 1 đã “4 mắt”. Các chiếc kính này đều có thêm một sợi dây nhỏ để giữ cho khỏi rơi trong quá trình các em chạy nhảy, đùa nghịch. Nhân viên y tế của một trường học nói vui với chúng tôi: “Bây giờ ở nhiều lớp học thì tìm học sinh “4 mắt” dễ hơn là tìm các em còn lại”.
Vì sao càng ngày số học sinh có tật khúc xạ ở mắt nhiều hơn, và độ t.uổi mà các em phải đeo kính ngày càng thấp hơn? Bác sĩ chuyên khoa 1 Bùi Trung Hậu, làm việc tại Bệnh viện quốc tế Minh Anh (Q.Bình Tân, TP.HCM), cho hay không hẳn là trước đây thì số học sinh mắc tật khúc xạ ít hơn bây giờ, mà có thể nhìn nhận ở góc độ, khi chất lượng cuộc sống được tăng lên, gia đình có điều kiện quan tâm sức khỏe con em mình hơn, cho đi kiểm tra mắt thường xuyên hơn thì sẽ phát hiện các tật khúc xạ ở mắt của con em sớm hơn.
Bác sĩ Bùi Trung Hậu cho biết có nhiều lý do để học trò có tật khúc xạ. Ngoài yếu tố di truyền, có thể kể tới thời gian các em ở trong nhà nhiều hơn, sử dụng thiết bị điện tử nhiều hơn trong thời gian dài hoặc nhìn quá gần, khoảng cách từ mắt tới sách vở, màn hình dưới 20 cm… “Nếu nhìn gần dưới 20 cm hoặc liên tục trong thời gian nhiều hơn 45 phút thì nguy cơ bị tật khúc xạ càng cao”, bác sĩ Hậu nói.
Theo bác sĩ Hậu, nếu học sinh bị tật khúc xạ không được sớm phát hiện và điều trị sẽ gây nhiều hậu quả cho sức khỏe của các em. Ví dụ, bị giảm thị lực, lé, nhược thị. Nhiều em không nhìn rõ bảng nhưng không dám nói với giáo viên, phụ huynh, nên tật khúc xạ ngày càng nặng. Lé ảnh hưởng cả sức khỏe, thẩm mỹ của trẻ, khiến trẻ không tự tin trong cuộc sống. Nhiều em bị nhược thị, không thể khôi phục lại thị lực.
Phẫu thuật để không phải đeo kính, có hiệu quả ?
Bác sĩ Hậu cho biết, ngoài việc đeo kính thì các em trên 18 t.uổi có thể thực hiện phẫu thuật để điều chỉnh cận, viễn, loạn thị với các phương pháp khác nhau. Việc phẫu thuật có thực hiện được hay không và hiệu quả 100% hay không, chọn lựa phương pháp nào để phẫu thuật tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân, nên cần phải khám và đ.ánh giá kỹ lưỡng để có kết quả tối ưu.
Bất kể ai muốn phẫu thuật để không phải đeo kính đều phải được khám tại các bệnh viện và có những chỉ định, chống chỉ định từ bác sĩ chuyên môn. “Do đó, không thể chủ quan là cứ có tật khúc xạ thì đi phẫu thuật và cũng không có một phương pháp phẫu thuật nào là hiệu quả cho tất cả bệnh nhân. Chỉ có phương pháp thích hợp nhất trên cụ thể từng bệnh nhân. Quan trọng hơn cả là bảo vệ, chăm sóc đôi mắt cho thật tốt”, bác sĩ khuyên.
Cẩn trọng khi dùng kính áp tròng
Sử dụng kính áp tròng để làm đẹp và trong điều trị tật khúc xạ là nhu cầu thiết thực. Song theo các bác sĩ, bạn trẻ đừng ham rẻ mà mua kính áp tròng “trôi nổi”, hoặc dùng sai cách, không tuân thủ vệ sinh. Thực tế, từ các diễn đàn trên mạng cho tới các cửa hàng kính vỉa hè, đều không khó tìm thấy các loại kính áp tròng thời trang, đủ màu, có giá bán chỉ từ vài chục ngàn đồng một đôi.
“Nhiều em mua kính loại dùng 1 ngày nhưng lại dùng vài ngày, dùng cả khi đi ngủ qua đêm. Khi đeo kính, tháo kính ra tay không sạch, không ngâm rửa kính vào dung dịch đúng hướng dẫn”, bác sĩ Hậu lưu ý. Trong đó, viêm loét giác mạc do dùng kính áp tròng không đúng cách là biến chứng gây nguy hiểm cho mắt, nặng nhất có thể dẫn tới mù.
Nhận biết những đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị
Học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng và người thường xuyên tiếp xúc với máy tính, thiết bị điện tử là những đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị.
Việc tìm hiểu những đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị giúp chúng ta có biện pháp phòng tránh và cải thiện thị lực dễ dàng hơn, bảo vệ đôi mắt khỏe đẹp. Dưới đây là một số đối tượng dễ bị cận thị bạn cần biết để khắc phục kịp thời.
Có rất nhiều nguyên nhân gây tật cận thị. Trong đó di truyền cũng là một yếu tố. Tuy nhiên đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị là học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng ở độ t.uổi dưới 25. Dưới đây là một số đối tượng cụ thể.
Nhận biết đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị – Ảnh: Internet
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị
Bên cạnh học, sinh viên, nhân viên văn phòng thì những người có bố mẹ mắc các tật khúc xạ cũng là đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị. Dưới đây là dấu hiệu nhận biết cận thị chi tiết cho từng đối tượng cụ thể.
1.1. Đối tượng có bố hoặc mẹ bị tật khúc xạ
Thông thường tật cận thị xảy ra do hai nguyên nhân chính. Đó là nhãn cầu quá dài so với khả năng hội tụ của giác mạc và thủy tinh thể. Hoặc do giác mạc, thủy tinh thể quá cong so với chiều dài của nhãn cầu. Một số trường hợp cận thị là kết quả của sự kết hợp giữa hai nguyên nhân này.
Bên cạnh nguyên nhân cấu tạo mắt bị biến dạng dẫn đến cận thị, các chuyên gia cho biết một số đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị hơn bình thường.
Đó là t.rẻ e.m được sinh ra trong gia đình có t.iền sử bị cận thị hoặc tật khúc xạ. Đối tượng bệnh nhân này thường được gọi là cận thị do di truyền.
Các chuyên gia cho biết, những gia đình có bố mẹ bị cận từ 6 độ trở lên thì khả năng di truyền cho con cái là 100%. Ngược lại, nếu bố mẹ bị cận dưới 3 độ thì khả năng trẻ nhỏ bị di truyền cận thị là rất thấp.
Do đó, để xác định con, em mình có bị cận thị do di truyền hay không, tốt hơn hết bộ mẹ bị cận nên đưa bé đi khám mắt sớm nhất có thể.
Bố mẹ bị cận thị có thể di truyền sang con – Ảnh: Internet
1.2. T.rẻ e.m từ 6 đến 18 t.uổi
T.rẻ e.m đang trong độ t.uổi học đường là một trong những đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị. Đây là đối tượng mắc cận thị chiếm tỷ lệ cao nhất. Và hầu hết tập trung ở các thành phố lớn bởi tỷ lệ trẻ bị cận thị chiếm 30 – 35%.
Cận thị học đường gây ảnh hưởng lớn đến thị lực của trẻ. Tật khúc xạ này khiến trẻ chỉ nhìn rõ các mục tiêu ở cự ly gần. Không nhìn rõ mục tiêu ở cực ly xa khiến học lực giảm sút và ảnh hưởng đến sức khỏe của đôi mắt.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cận thị ở t.rẻ e.m như: Trẻ bị thiếu ngủ hoặc ngủ ít khiến đôi mắt căng thẳng, phải điều tiết hết công suất khi làm việc. Đặc biệt là với những đối tượng từ 7 – 14 t.uổi.
Trẻ sinh ra có trọng lượng cơ thể quá nhẹ, hoặc sinh thiếu tháng cũng là đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị khi bắt đầu đi học.
Trẻ dễ mắc cận thị học đường, vậy Cận thị học đường là gì? Tìm hiểu chung về tật cận thị học đường.
1.3. Người có các thói quen xấu trong sinh hoạt
Các nghiên cứu cho thấy người có thói quen xấu trong sinh hoạt như: Ăn uống không đủ chất dinh dưỡng. Học tập và làm việc trong điều kiện không đủ ánh sáng… có nguy cơ cao mắc cận thị. Nghiên cứu này đã được chứng minh bằng kết quả thực tế.
T.rẻ e.m bị suy dinh dưỡng, thiếu vitamin và các khoáng chất cần thiết thường có thị lực kém. Đồng thời dễ chịu ảnh hưởng từ các tác nhân bên ngoài dẫn đến cận thị. Người sinh hoạt trong điều kiện không đủ ánh sáng cũng khiến thị lực đôi mắt bị suy giảm nhanh chóng.
Ngoài các chế độ dinh dưỡng thì thói quen sinh hoạt cũng tác động mạnh đến thị lực. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh như xem ti vi quá gần, nhiều hơn 2 giờ mỗi ngày.
Thường xuyên đọc sách, báo với cự ly gần. Ngồi học sai tư thế hoặc chơi điện thoại quá nhiều đều có nguy cơ cao mắc cận thị. Để hạn chế cận thị mỗi người cần có chế độ dinh dưỡng khoa học và sinh hoạt lành mạnh hơn.
Người có thói quen xấu trong sinh hoạt dễ bị cận thị – Ảnh: Internet
1.4. Nhân viên văn phòng và những người thường xuyên tiếp xúc với thiết bị điện tử
Theo thống kê của các chuyên gia, nhân viên văn phòng là đối tượng chiếm đến 25% số người mắc tật khúc xạ. Điều này cho thấy nhân viên văn phòng là đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị.
Việc thường xuyên tiếp xúc với máy tính, điện thoại di động ít nhất 8 tiếng mỗi ngày khiến thị lực bị suy giảm nhanh chóng. Nguyên nhân là do đôi mắt phải hoạt động với cường độ mạnh, gây áp lực và dẫn đến cận thị.
Kết quả nghiên cứu cho thấy có tới 64-90% người dùng thiết bị công nghệ mắc phải tật khúc xạ này. Triệu chứng thường thấy là nhức, mỏi, khô mắt, nhìn mờ các vật thể ở xa hoặc điều kiện ánh sáng kém.
Tình trạng cận thị ở dân văn phòng sẽ ổn định sau 30 t.uổi và không tiếp tục tăng độ. Tuy nhiên với các trường hợp bị cận thị nặng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Trên đây là những đối tượng có nguy cơ cao mắc cận thị bạn cần biết. Khám mắt định kỳ là biện pháp tốt nhất giúp bạn kiểm soát thị lực của mình. Đặc biệt là với t.rẻ e.m đang trong độ t.uổi đi học.
