Bị chuột rút khi ngủ là hiện tượng thường gặp ở mọi lứa t.uổi. Tuy dạng chuột rút này không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại là nỗi ám ảnh của nhiều người, thậm chí gây nên chứng mất ngủ về đêm.
Biểu hiện chuột rút khi ngủ là sự co thắt cơ đột ngột không tự ý, đa số các trường hợp xảy ra ở cơ bắp chân, thỉnh thoảng tình trạng này gặp ở cơ đùi và cơ bàn chân.
Hiện tượng chuột rút lúc ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa t.uổi, nhưng thường có xu hướng gia tăng dần theo độ t.uổi.
Chuột rút lúc ngủ đa phần xảy ra ở vùng chân, hay gặp nhất là ở cơ bắp chân, bàn chân, mắt cá chân và ngón chân. Nếu bệnh nhân bị chuột rút ở đùi, cơ đùi trước, cơ đùi sau.
Đối với người bình thường khỏe mạnh, đôi khi cũng gặp phải chuột rút vào bất cứ thời điểm nào đó trong ngày. Tuy nhiên, nếu tình trạng chuột rút khi ngủ tái phát nhiều lần thì bệnh nhân cần đi khám và chẩn đoán chính xác vì rất có thể đó là dấu hiệu tiềm ẩn của một bệnh lý nào đó.
Chuột rút khi đang ngủ gây đau nhức, khó chịu, là thủ phạm gián tiếp gây nên chứng mất ngủ về đêm. Đồ họa: Minh Quang
Khi gặp phải tình trạng này, bạn cần hiểu được nguyên nhân gây nên các cơn chuột rút, từ đó có những biện pháp thay đổi phù hợp:
Lạnh chân
Bệnh nhân bị chuột rút vào ban đêm có thể do gió từ quạt hoặc từ bên ngoài trời thổi vào chân. Thường vào mùa hè, luồng gió từ quạt hoặc máy lạnh thổi trực tiếp vào chân. Vào đêm đông, trời trở lạnh, khí trời luồn vào phòng, bệnh nhân không mang tất.
Vận động quá sức
Vào ban ngày, người bệnh vận động quá sức, khiến cơ bắp mỏi mệt hoặc chấn thương. Quá trình vận động sẽ làm tiêu hao lượng đường ở gan, nếu tiêu hao quá mức mà không kịp bổ sung calo cho cơ thể, sẽ khiến chân dễ bị chuột rút về đêm.
Thiếu nước và mất cân bằng chất điện giải
Cơ thể thường xuyên bị thiếu nước, bổ sung nước không đủ lượng cần thiết trong ngày là nguyên nhân dẫn đến chuột rút vào ban đêm.
Vận động quá mức, phơi nắng lâu, hoạt động ngoài trời thường gây đổ nhiều mồ hôi, khiến cho cơ thể bị mất rất nhiều nước và chất điện giải.
Nếu không được bổ sung đầy đủ nước và điện giải, ban đêm sẽ dễ bị chuột rút khi ngủ.
Ngoài ra, thói quen uống trà lợi tiểu, uống cà phê cũng sẽ khiến cơ thể bị thiếu nước và mất cân bằng chất điện giải.
Thiếu hụt các chất dinh dưỡng
Chế độ ăn uống mất cân đối, không hợp lý dẫn đến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng như canxi, magie, kali,… Việc thiếu đi các khoáng chất thiết yếu sẽ gây mất cân bằng chất điện giải, dẫn đến tình trạng chuột rút lúc ngủ.
Phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai là đối tượng có tỷ lệ bị chuột rút khá cao do cơ thể tăng tích trữ nước và mất cân bằng chất điện giải, kèm theo đó là sức nặng của thai nhi, khiến cho tuần hoàn m.áu ở chân kém đi.
Ngoài ra, sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể dẫn đến hạ canxi m.áu, cũng là nguyên nhân làm cho thai phụ bị chuột rút vào ban đêm.
Tâm trạng căng thẳng, lo lắng
Những người thường bị áp lực, căng thẳng quá độ sẽ dễ bị chuột rút khi ngủ, vì tình trạng căng thẳng có thể khiến cho các hormon trong cơ thể bị mất cân bằng, nhịp tim nhanh, huyết áp cao.
Để hạn chế xảy ra chuột rút vào ban đêm, người bệnh nên tích cực vận động, tập thể dục đều đặn, thường xuyên để giúp lưu thông khí huyết.
Buổi tối trước khi đi ngủ, nên vận động cơ bắp nhẹ nhàng hoặc tập kéo căng cơ bắp chân vài phút trước khi vào giấc ngủ. Ban ngày, người bệnh có thể đi bộ, chạy bộ, bơi lội, tập đạp xe để vận động cho đôi chân của mình
Tại sao bị chuột rút khi ngủ?
Chuột rút là tình trạng co thắt cơ đột ngột, gây đau dữ dội ở một bắp thịt, làm cho bệnh nhân không tiếp tục cử động được nữa, khiến bạn đau đớn. Nhưng tại sao chuột rút lại thường xảy ra khi ngủ?
Chuột rút dễ xảy ra với các vận động viên, người lớn t.uổi, phụ nữ mang thai, người bệnh giãn tĩnh mạch hoặc xơ vữa mạch m.áu. Mọi người biết đến chuột rút là do thiếu canxi nên sẽ tích cực bổ sung canxi, nhưng tình trạng chuột rút vẫn không cải thiện. Trên thực tế, có rất nhiều nguyên dân gây chuột rút vào ban đêm, không chỉ là do thiếu canxi, do đó phải tìm được nguyên nhân thật sự thì mới có thể cải thiện được.
Lý do chuột rút khi ngủ
Lý giải chứng chuột rút thường xảy ra vào ban đêm khi ngủ, các nhà chuyên môn cho rằng một sốt nguyên nhân chính sau:
Lạnh chân : Bệnh nhân bị chuột rút vào ban đêm có thể do gió từ quạt hoặc từ bên ngoài trời thổi vào chân. Thường vào mùa hè, luồng gió từ quạt hoặc máy lạnh thổi trực tiếp vào chân. Vào đêm đông, trời trở lạnh, khí trời luồng vào phòng.
Vận động quá sức: Vào ban ngày, người bệnh vận động quá sức, khiến cơ bắp mỏi mệt hoặc chấn thương. Quá trình vận động sẽ làm tiêu hao lượng đường ở gan, nếu tiêu hao quá mức mà không kịp bổ sung calo cho cơ thể, sẽ khiến chân dễ bị chuột rút về đêm.
Chuột rút khi ngủ và ban đêm có nhiều lý do khác nhau (Ảnh minh họa)
Thiếu nước và mất cân bằng chất điện giải: Cơ thể thường xuyên bị thiếu nước, bổ sung nước không đủ lượng cần thiết trong ngày là nguyên nhân dẫn đến chuột rút vào ban đêm.
Tuần hoàn m.áu kém: Ngồi lâu, đứng lâu sẽ tạo ra áp lực lên các cơ bắp và mạch m.áu, dẫn đến tuần hoàn m.áu kém, đặc biệt là ở chân. Ngoài ra, nhiều người khi ngủ thường xuyên để cong chân, co gập chân, khiến cho các cơ bắp ở chân co lại khá lâu và không được duỗi ra. Nếu duy trì tư thế ngủ này trong đêm, khi cử động nhẹ có thể gây ra chuột rút.
Thiếu hụt các chất dinh dưỡng: Chế độ ăn uống mất cân đối, không hợp lý dẫn đến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng như canxi, magie, kali,… Việc thiếu đi các khoáng chất thiết yếu sẽ gây mất cân bằng chất điện giải, dẫn đến tình trạng chuột rút lúc ngủ.
Cách xử trí khi bị chuột rút
Đang vận động bất ngờ bị chuột rút sẽ rất đau bắp thịt, khiến phải dừng lại ngay không cử động được nữa.
Muốn khỏi đau nhanh chóng cần thực hiện các thao tác sau đây: dừng vận động, cố gắng thả chùng chi bị bệnh để thư giãn bắp thịt đang bị co rút.
Nhẹ nhàng xoa bóp bắp cơ, nếu có dầu nóng thì thoa dầu lên vùng da của bắp thịt đang bị co rút.
Nếu chuột rút ở cẳng chân, bạn nên nhẹ nhàng vươn duỗi cơ theo chiều đối ngược: kéo đầu ngón chân và bàn chân lên cao hướng về đầu gối.
Cách xử trí khi bị chuột rút (Ảnh minh họa)
Khi bị chuột rút bắp đùi, cần nhờ người khác kéo thẳng chân ra, một tay nâng cao gót chân, tay kia đồng thời ấn đầu gối xuống.
Trường hợp chuột rút cơ xương sườn, bạn phải hít thở sâu để thư giãn cơ hoành đồng thời xoa bóp nhẹ các bắp thịt xung quanh lồng ngực.
Uống nước trà đường nóng, cà phê pha ngọt, nước oresol, nước cam, nước chanh…
Sau khi đã qua cơn đau, về nhà bạn có thể tắm nước nóng để thư giãn bắp thịt. Bạn nên đi giày vừa chân, gót giày không quá cao.
Có thể dùng một số loại thuốc thuốc điều trị chuột rút như: vitamin E, thuốc thư giãn cơ… Bình thường chuột rút không kéo dài và không gây nguy hiểm.
Nếu thỉnh thoảng bạn mới bị chuột rút thì không đáng ngại. Nhưng nếu bạn thường xuyên bị chuột rút, hoặc bị chuột rút gây đau đớn, thì cần đi khám bệnh, xét nghiệm để được chẩn đoán và điều trị đúng bệnh gây ra chuột rút.
