Khóc dạ đề là hiện tượng quấy khóc nhiều giờ ở trẻ sơ sinh, thường xuất hiện vào các buổi chiều, tối hoặc ban đêm, trong giai đoạn từ trẻ được 2- 3 tuần đến 3 tháng t.uổi.
Cả nhà khổ sở vì con khóc dạ đề
Vợ chồng chị Nguyễn Thị Minh (25 t.uổi, Thành phố Thái Bình) than thở rằng suốt 2 tháng qua niềm vui được làm cha mẹ của họ không át được sự mệt mỏi vì con khóc dạ đề.
Chị Minh sinh con vào ngày 16/12/2020. Vì bé là cháu đầu tiên trong gia đình nên ai cũng vui mừng mong đợi. Tuần đầu tiên từ viện về thấy con ăn ngon, ngủ kỹ cả nhà ai cũng mừng “trộm vía” con ngoan.
Sang tuần thứ 2, bé bắt đầu quấy khóc nhiều. Cứ 18h trở đi khi cả nhà ăn tối là cháu bắt đầu khóc không ngừng khiến cả nhà sốt ruột không ai nuốt nổi cơm. Cả nhà chia nhau bế bé truyền tay, dỗ dành đủ kiểu đều không có ích.
Biết cháu sẽ dịu cơn hờn dỗi vào tầm 21h nên cả nhà cố gắng “chịu trận” đợi thời gian trôi nhanh.
Bối rối không biết cách nào chữa khóc dạ đề cho cháu, bà nội của bé còn hoang mang tìm tới thầy cúng. Thầy cúng bảo bé bị “hành”, phải làm lễ cúng để thần thánh không quở trách. Tuy nhiên, dù gia đình đã làm lễ nhưng tình trạng quấy khóc của bé vẫn không thuyên giảm.
Vợ chồng chị Minh đưa con đến bệnh viện khám xem con có mắc bệnh tật gì không thì bác sĩ cũng không xác định rõ nguyên nhân bé khóc. Bởi lẽ ngoài lúc khóc, bé vẫn ngủ tốt, tăng cân đều.
Ảnh minh họa
Chị Đỗ Minh Nga (ở trọ tại Nguyễn Xiển, Hà Nội) cũng ám ảnh vì tình trạng con khóc dạ đề. Con trai của chị hiện đã được 6 tháng t.uổi.
Chị Nga nhớ lại quãng thời gian mà bản thân vô cùng stress, mắt thâm quầng vì mất ngủ khi con khóc dạ đề lúc 2 – 4h sáng.
Vì ở nhà trọ nhỏ không tiện nhờ ông bà hỗ trợ, hai vợ chồng chị Nga chỉ còn cách thay phiên nhau dỗ con trong đêm. Nhiều buổi con khóc, chị Nga cũng khóc theo, vừa lo dỗ con vừa lo ảnh hưởng tới hàng xóm.
Ai cũng bảo khóc dạ đề sẽ tự hết nên vợ chồng chị Nga chỉ còn biết kiên trì chờ đợi. May mắn là từ tháng thứ 4 bé đã không còn quấy khóc nửa đêm mà ngủ ngoan hơn.
Cách xử lý khóc dạ đề như thế nào?
Theo BS. Nguyễn Thị Quỳnh Hương – Khoa Sơ sinh – Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, tình trạng trẻ sơ sinh từ 6 tuần t.uổi khóc nhiều vào ban đêm mà gia đình không lý giải được vì sao gọi là khóc dạ đề. Với các gia đình có trẻ nhỏ, tiếng khóc dạ đề luôn là nỗi ám ảnh.
Đặc điểm của khóc dạ đề là không khiến trẻ sút cân, sau khi khóc trẻ vẫn ăn, ngủ bình thường.
Hiện nay vẫn chưa có bằng chứng giải thích nguyên nhân trẻ khóc nhiều giờ đồng hồ và chưa có phương pháp điều trị triệt để. Vì chưa tìm được nguyên nhân nên có một số giả thiết được đặt ra như:
Chế độ ăn của mẹ: Một số đồ ăn có thể khiến bé khó chịu như bắp cải, súp lơ, củ hành,… Mẹ có thể loại bỏ các thực phẩm trên trong chế độ ăn để xem bé có đỡ khó chịu hơn không.
Một số chất kích thích như nicotin, rượu, bia: Nếu bố hoặc người thân trong gia đình hút thuốc, hơi thở có mùi t.huốc l.á có thể khiến bé khó chịu.
Khóc dạ đề thường thiên về lý do tiêu hóa của bé: Em bé có thể đầy hơi, chướng bụng do không hợp sữa. Cũng có thể do em bé quá nhạy cảm, chỉ cần hơi chướng bụng mặc dù không ảnh hưởng nhiều nhưng bé không quen cũng có thể khó chịu dẫn đến khóc lâu. Khi này ba mẹ nên chờ đợi, để bé tự thích nghi.
Lời khuyên của BS. Quỳnh Hương là ba mẹ có thể massage giúp giải tỏa, giảm căng thẳng cho bé, giúp bé ngủ ngon hơn. Xoa dầu massage và một chút nhạc du dương sẽ giúp bé thoải mái.
Khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh không cần chữa trị đặc hiệu, trừ khi các bà mẹ nhận thấy các dấu hiệu bất thường về sức khỏe của bé như khóc kéo dài gần 4 giờ, khóc kèm theo sốt, nôn ói, tiêu chảy, tiêu ra m.áu, sình bụng, trẻ có biểu hiện mệt lả… thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế.
Ngược lại, sau những cơn khóc kéo dài, bé trở lại bình thường, vui, khỏe, bú tốt thì các mẹ cần tự nhủ với mình là mọi việc dần sẽ ổn và cố gắng trấn tĩnh chờ cho 3 tháng đầu đời của bé dần trôi qua. Ba mẹ nên hỗ trợ lẫn nhau, tránh để mẹ căng thẳng, có thể dẫn đến mất sữa.
Cảnh giác khi trẻ sơ sinh không giật mình bởi tiếng động lớn
Thông qua cách em bé phản ứng với âm thanh có thể đ.ánh giá phần nào năng lực thính giác của trẻ. Cha mẹ có thể kiểm tra thính giác của con mình ngay từ khi bé mới chào đời bằng những cách dưới đây.
Cứ 1000 trẻ sinh ra lại có 1 trẻ bị khiếm thính
Mất hoặc giảm thính lực bẩm sinh là một bệnh lý ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của trẻ sau này.
Theo TS.BS Đinh Thúy Linh – Phó giám đốc Trung Tâm Sàng Lọc, Chẩn Đoán Trước Sinh và Sơ Sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, tình trạng khiếm thính ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân, trong đấy có cả những nguyên nhân về di truyền.
TS Linh phân tích: “Cứ 1000 trẻ thì có 1 trẻ bị khiếm thính ở 1 hoặc cả 2 tai. Ngay cả trong trường hợp bố mẹ hoặc người thân trong gia đình không bị khiếm thính thì trẻ sinh ra vẫn có thể mắc bệnh này. Cần biết rằng, theo thống kê, hầu hết các trường hợp trẻ khiếm thính bẩm sinh đều được sinh ra trong các gia đình không có ai bị khiếm thính”.
Các bậc cha mẹ cần thường xuyên theo dõi trẻ và tự đ.ánh giá phản ứng của trẻ với âm thanh, để có thể phát hiện các dấu hiệu của tình trạng mất hoặc giảm thính lực ở trẻ. Ảnh minh họa
Thêm vào đó, tình trạng mất hoặc giảm thính lực bẩm sinh không thể được phát hiện thông qua siêu âm thai hay các biện pháp sàng lọc trước sinh. Do đó, việc sàng lọc thính lực sau sinh là cần thiết để phát hiện tình trạng này.
“Trẻ bị mất thính lực còn có thể đối diện với nguy cơ không thể phát âm. Việc sàng lọc thính lực sau sinh sẽ cho phép phát hiện sớm tình trạng này, từ đó có những giải pháp can thiệp để trẻ có một cuộc sống khỏe mạnh sau này”, BS Linh cho hay.
Theo BS Linh, trẻ nên được sàng lọc thính lực ngay sau khi sinh và kết quả sẽ có ngay tại thời điểm trẻ được sàng lọc. Sàng lọc thính lực hiện nay là một trong những sàng lọc quan trọng của chương trình sàng lọc sơ sinh cho trẻ mà các bậc cha mẹ không nên bỏ qua.
Hiện nay, có 2 phương pháp sàng lọc đang được áp dụng phổ biến là:
– Đo lường âm thanh từ ốc tai: Được sử dụng để xác định tai bé có phản ứng với âm thanh hay không.
– Đ.ánh giá đáp ứng âm thanh của cuống não: Được sử dụng để đ.ánh giá thần kinh thính giác (dây thần kinh truyền âm thanh từ tai đến não) và phản ứng của não với âm thanh.
Dấu hiệu cảnh báo trẻ có vấn đề về thính lực bố mẹ cần biết
BS Linh khuyến cáo, các bậc cha mẹ cần thường xuyên theo dõi trẻ và tự đ.ánh giá phản ứng của trẻ với âm thanh, để có thể phát hiện các dấu hiệu của tình trạng mất hoặc giảm thính lực ở trẻ.
BS Linh chia sẻ: “Việc theo dõi cần được thực hiện ngay cả với những trẻ đã có kết quả sàng lọc thính lực sau sinh đạt, vì có những trường hợp trẻ bị mất thính lực tăng dần, tại thời điểm sàng lọc sau sinh trẻ chưa có biểu hiện giảm thính lực rõ rệt”.
Dưới đây là những phản ứng với âm thanh theo lứa t.uổi ở trẻ bình thường, mà các bậc cha mẹ có thể tham khảo:
– Ngay sau khi sinh: Bé sẽ bị giật mình bởi một tiếng động lớn đột ngột như tiếng vỗ tay hoặc tiếng đóng sầm cửa. Chớp mắt hoặc mở to mắt trước những âm thanh như vậy hoặc ngừng bú hoặc bé khóc.
– 1 tháng t.uổi: Bé bắt đầu nhận thấy những âm thanh kéo dài đột ngột như tiếng ồn của máy hút bụi. Tạm dừng và lắng nghe tiếng ồn khi chúng bắt đầu.
– 4 tháng t.uổi: Bé sẽ im lặng hoặc mỉm cười khi nghe thấy giọng nói quen thuộc ngay cả khi không thể nhìn thấy người nói và hướng mắt về phía giọng nói. Bé thể hiện sự phấn khích với âm thanh (ví dụ: giọng nói, tiếng bước chân).
– 7 tháng t.uổi: Bé phản ứng quay ngay lập tức với một giọng nói quen thuộc trong phòng (nếu không đang quá chú tâm vào việc hiện tại).
– 9 tháng t.uổi: Bé sẽ chăm chú lắng nghe những âm thanh quen thuộc hàng ngày và tìm kiếm những âm thanh rất yên tĩnh ngoài tầm nhìn.
– 12 tháng t.uổi: Bé sẽ có phản ứng với tên gọi của mình, cũng có thể phản hồi lại các câu như “không”, “bye bye”.
“Nếu ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình phát triển của trẻ, bố mẹ nhận thấy có điểm bất thường thì cần cho trẻ đi khám ngay, để có thể can thiệp sớm”, BS Linh nhấn mạnh.
