Trong dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2 thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ dưới 3 t.uổi tắc dị vật đường thở. Nếu không được cấp cứu kịp thời, các bé sẽ gặp nguy hiểm.
Trẻ dưới 3 t.uổi là đối tượng dễ bị mắc dị vật đường thở.
Trẻ dưới 3 t.uổi dễ mắc dị vật đường thở
Ngay 24-2, thông tin từ Bệnh viện Nhi đồng 1 (thành phố Hồ Chí Minh) cho biết, các bác sĩ mới xử lý thành công ca bệnh nhi bị hóc hạt dưa từ ngày 15-2 (tức mùng 4 Tết, nhưng không được cha mẹ phát hiện kịp thời) bằng phương pháp nội soi hô hấp để lấy dị vật. Trước đó, ca mắc dị vật đường thở là hạt lạc cũng được xử lý thành công.
Theo nghiên cứu của Bệnh viện Nhi đồng 2, trẻ dưới 3 t.uổi chiếm tới 74,5% số ca bị mắc dị vật đường thở. Đây là lứa t.uổi các bé hiếu động, có thể nhặt mọi thứ cho vào miệng, mũi…
Theo bác sĩ Chuyên khoa I Đoàn Thị Thanh Hồng (Khoa Hô hấp 1, Bệnh viện Nhi đồng 2), ngoài việc gây tắc đường thở, dẫn tới thiếu ôxy, các dị vật còn có thể khiến trẻ bị viêm đường thở rất nặng.
Cụ thể hơn, biến chứng cấp tính có thể xảy ra ngay lập tức, trẻ khó thở. Nếu không kịp thời xử trí sẽ dẫn đến ngạt thở. Với biến chứng lâu dài như dị vật bị bỏ quên (qua giai đoạn ho sặc sụa ban đầu, trẻ sẽ cảm thấy thoải mái và giảm kích thích hơn do dị vật đã đi xuống dưới), trẻ sẽ bị ho kéo dài và dễ bị viêm phổi.
Những cách xử trí hiệu quả
Cũng theo bác sĩ Đoàn Thị Thanh Hồng, các bậc phụ huynh cần xử trí đúng cách khi phát hiện trẻ bị hóc dị vật. Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, la hét, không khó thở, cha mẹ nên đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện ngay. Nếu trẻ tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu, cha mẹ nhanh chóng gọi cấp cứu, người hỗ trợ và tiến hành thủ thuật vỗ lưng, ấn ngực.
Đối với trẻ dưới 2 t.uổi, thao tác vỗ lưng, ấn ngực được thực hiện như sau: Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt phần đầu và cổ trước bằng bàn tay trái. Dùng ngón trỏ và ngón giữa tay trái đẩy cằm trẻ lên cho cổ ưỡn tránh gập đường thở.
Cách xử trí khi trẻ dưới 2 t.uổi bị mắc dị vật đường thở.
Người sơ cứu dùng bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai. Sau đó, lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu trẻ còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái. Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.
Đối với trẻ từ 2 t.uổi trở lên, nếu bé còn tỉnh, cha mẹ đứng hoặc quỳ phía sau, vòng 2 tay qua người trẻ, đặt 1 bàn tay (nắm đ.ấm) dưới mũi ức, đặt bàn tay kia ôm lấy nắm đ.ấm rồi ấn bụng mạnh hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên 5 lần. Sau đó, kiểm tra đường miệng và lấy dị vật (nếu có). Nếu trẻ vẫn bị tắc đường thở, tiếp tục lặp lại động tác ấn bụng như trên.
Cách xử trí khi trẻ trên 2 t.uổi mắc dị vật đường thở, nhưng vẫn tỉnh.
Cách xử trí khi trẻ trên 2 t.uổi mắc dị vật đường thở và bị hôn mê.
Nếu trẻ bị hôn mê, bất tỉnh khi tắc dị vật đường thở, người lớn cần đặt trẻ nằm ngửa. Người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đ.ấm, đột ngột ấn mạnh vào dưới xương ức của trẻ từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp. Sau đó kiểm tra đường thở. Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài thì tiếp tục làm lại các bước trên cho đến khi dị vật rơi ra hoặc đợi cấp cứu tới.
Để phòng ngừa trẻ bị dị vật đường thở, các tài liệu của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo, người chăm sóc trẻ không nên cho trẻ dưới 4 t.uổi ăn những thức ăn cứng hoặc tròn như kẹo, đậu phộng, nho, các loại hạt… Trẻ nên được ngồi thẳng khi ăn và phải được người lớn giám sát. Trẻ nên được hướng dẫn cách nhai kỹ thức ăn và tránh la hét, nói cười, chạy nhảy hay khóc khi ăn. Người lớn cần chú ý để xa tầm tay trẻ những vật dụng hay những mảnh đồ chơi nhỏ.
Phẫu thuật cứu b.é g.ái 1 ngày t.uổi mang khối u ổ bụng “thai trong thai” cực hiếm gặp
Khối u ở ổ bụng của b.é g.ái 1 ngày t.uổi là dị tật “thai trong thai” rất nguy hiểm và hiếm gặp, có tỷ lệ mắc chỉ 1/500.000 ca sinh.
Ngày 23/2, đại diện Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 2 (TP.HCM) cho biết, các bác sĩ khoa Ung bướu của BV vừa phẫu thuật thành công cho bệnh nhi 1 ngày t.uổi có khối u ổ bụng to, nguy hiểm và cực hiếm gặp.
Bệnh nhi là b.é g.ái 1 ngày t.uổi, sinh non 36 tuần, cân nặng lúc sinh 3.400gram.
Sau sinh bụng bé trướng căng, suy hô hấp nên được một BV sản ở TP.HCM đặt nội khí quản, rồi chuyển sang BV Nhi Đồng 2. Trước đó theo bác sĩ theo dõi thai kỳ, kết quả siêu âm t.iền sản của bé phát hiện khối u vùng bụng thai nhi với nhiều thành phần chưa rõ bản chất, tăng nhanh về kích thước.
Bác sĩ Mai Tấn Liên Bang, Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh cho biết qua thăm khám, CT-scan bụng ghi nhận khối choán chỗ lớn trong ổ bụng thai nhi. Bên trong có cấu trúc mô đặc, dịch, mô mỡ và nhiều cấu trúc dạng xương ống và xương dẹt.
Nhiều mạch m.áu nuôi xuất phát từ động mạch mạc treo tràng và dẫn lưu về tĩnh mạch gan.
Khối u sau khi lấy ra.
Do khối u quá to gây tình trạng suy hô hấp, nên Tiến sĩ bác sĩ Trương Đình Khải Trưởng ekip phẫu thuật ung bướu chỉ định cho bé phẫu thuật cấp cứu.
Trong lúc phẫu thuật, các bác sĩ ghi nhận khối u chiếm gần hết ổ bụng, nằm phía dưới gan, mạch m.áu nuôi xuất phát từ mạch m.áu dạ dày, u có dạng bào thai với cấu trúc túi chứa dịch nằm cạnh khối này tương tự túi ối.
Cùng với nhiều cấu trúc xương trưởng thành như xương vai và xương ống, xương cột sống không hoàn chỉnh lắm, tuy nhiên hình dạng các chi trưởng thành khá rõ.
Ca phẫu thuật thành công sau 90 phút, tình trạng hô hấp của bé được cải thiện rõ rệt. Hậu phẫu, bé được chuyển sang khu hồi sức sơ sinh an toàn và hiện đã xuất viện.
ThS. BS Nguyễn Thanh Trúc, phẫu thuật viên chính trong ca mổ chia sẻ, khối u ổ bụng của bệnh nhi có các thành phần mô trưởng thành rất rõ rệt tương tự một cơ thể thai nhi khác trong bụng bé.
Để điều trị, bệnh nhi được phẫu thuật triệt để cắt trọn khối u không để sót. Sau phẫu thuật, khối u được chẩn đoán là “thai trong thai”.
“Thai trong thai” rất hiếm, với tỉ lệ gặp là 1/500.000 ca.
Theo các bác sĩ, khối “thai trong thai” của bệnh nhi sẽ có nguy cơ hóa ác sau này nếu có sự nhằm lẫn về mô học’. Do đó cần được theo dõi sát như là một u quái.
Thai trong thai thực chất là những cặp song sinh cùng trứng nhưng vì một nguyên nhân nào đó mà trong quá trình phát triển của phôi thai xảy ra tình trạng phôi này trùm lên phôi kia khiến phôi nằm trong phôi.
Do vậy, khi sinh ra em bé đã có sẵn một bào thai nằm trong bụng. Y khoa gọi là hiện tượng song sinh phát triển không hoàn chỉnh, rất hiếm với tỉ lệ gặp là 1/500.000 ca.
Siêu âm là phương tiện đầu tay giúp xác định chẩn đoán trình trạng bệnh. Với những tiến bộ của siêu âm, chất lượng hình ảnh đã được nâng cao và giúp chẩn đoán chính xác trong thời gian sớm.
Với “thai trong thai”, phẫu thuật là lựa chọn tối ưu. Sau mổ, bệnh nhân nên tiếp tục được theo dõi bởi các bác sĩ ngoại nhi.
